لباس وینتیج چیست؟ تفاوت با تاناکورا و استوک در استایل امروزی
وینتیج چیست؟ راهنمای کامل لباس وینتیج در دنیای تاناکورا، استوک و استایل روزمره
واژه‌ی وینتیج این سال‌ها خیلی بیشتر از قبل شنیده می‌شود؛ از مبلمان و ماشین گرفته تا ساعت و لباس. اما وقتی صحبت از لباس وینتیج می‌شود، مخصوصاً در بازار ایران و فضای تاناکورا و استوک، خیلی‌ها هنوز دقیق نمی‌دانند وینتیج یعنی چه، چه فرقی با «لباس دست‌دوم» دارد و چرا بعضی لباس‌های قدیمی، ناگهان از یک تکه معمولی تبدیل می‌شوند به آیتم خاص و حتی گران‌قیمت.
واقعیت این است که بخش بزرگی از بارهایی که به‌عنوان تاناکورا و استوک وارد می‌شوند، مربوط به سالهای قبل هستند. در میان این لباس‌ها، هم کارهای معمولی و روزمره پیدا می‌شود، هم تکه‌هایی که از نظر طراحی، برند، کیفیت و تاریخ، واقعاً وینتیج به‌حساب می‌آیند؛ لباس‌هایی که هم داستان دارند، هم استایل، هم ارزش پوشیدن دوباره.
در این مقاله سعی می‌کنیم مفهوم وینتیج را دقیق توضیح دهیم، فرقش را با تاناکورا و استوک روشن کنیم، انواع لباس وینتیج را بشناسیم، روش تشخیص وینتیج باارزش را یاد بگیریم و در نهایت ببینیم چطور می‌توان با کمک فروشگاهی مثل استوک مارک باز، از دل لباس‌های دست‌دوم و استوک، تکه‌های وینتیج واقعی و قابل‌استفاده برای استایل روزمره بیرون کشید.
وینتیج یعنی چه؟ فقط قدیمی بودن کافی نیست
در دنیای مد، وینتیج به هر چیزی که صرفاً قدیمی باشد گفته نمی‌شود. هر لباس ده یا بیست سالهای، به‌طور خودکار وینتیج نیست؛ همان‌طور که هر ماشین قدیمی، کلاسیک محسوب نمی‌شود.
به‌طور ساده می‌توان گفت:
-
لباس وینتیج لباسی است که:
-
در گذشته (معمولاً حداقل 15 تا 20 سال قبل) تولید شده باشد،
-
طراحی و برش مخصوص دوره‌ی خودش را داشته باشد،
-
از نظر کیفیت پارچه و دوخت هنوز قابل استفاده باشد،
-
و امروز هم بتواند در استایل روزمره، نقش جذاب و خاصی بازی کند.
-
بعضی لباس‌ها فقط «کهنه» شده‌اند؛ نه طراحی خاصی دارند، نه کیفیتی که بعد از این همه سال، ارزش نگه داشتن داشته باشد. این‌ها اگر هم از خارج آمده باشند، بیشتر در دسته‌ی «لباس دست‌دوم ارزان» قرار می‌گیرند، نه وینتیج.
در مقابل، یک کاپشن پفی دهه 90 میلادی با لوگوی قدیمی یک برند معروف، یا یک کت جین با شست خاص و برش کلاسیک، یا هودی‌های چاپ‌دار قدیمی که امروز دیگر تولید نمی‌شوند، می‌توانند نمونه‌هایی از لباس وینتیج واقعی باشند؛ لباس‌هایی که هم امضای دوره‌ی خودشان را دارند، هم کیفیت‌شان آن‌قدر خوب بوده که بعد از سال‌ها، هنوز قابل پوشیدن و ست کردن باشند.
تفاوت وینتیج با تاناکورا، استوک و رترو
در بازار ایران، خیلی وقت‌ها سه واژه‌ی وینتیج، تاناکورا و استوک به‌جای هم استفاده می‌شوند. برای انتخاب درست و خرید آگاهانه، باید مرز بین این مفاهیم را بشناسیم.
تاناکورا؛ فقط «دست‌دومی» را نشان می‌دهد
تاناکورا در اصل به لباس‌های دست‌دوم یا در حدنو گفته می‌شود؛ یعنی لباس‌هایی که قبلاً توسط کسی پوشیده شده‌اند یا در کمد مانده‌اند و حالا وارد چرخه‌ی فروش شده‌اند.
در تاناکورا، ممکن است:
-
لباس بسیار بی‌کیفیت و خراب ببینید،
-
لباس‌های معمولی و روزمره،
-
و در عین حال، تکه‌های بسیار خاص و وینتیج.
پس تاناکورا فقط وضعیت «نو نبودن» را تعریف می‌کند، نه ارزش تاریخی و استایلی را.
استوک؛ کالای مانده‌دار فروشگاهی
استوک به کالاهای مانده‌دار فروشگاهی گفته می‌شود؛ لباس‌هایی که در فروشگاه‌های اروپایی و… به هر دلیل فروخته نشده‌اند (باقی‌مانده‌ی فصل، رنگ خاص، سایز خاص، تغییر کالکشن) و بعداً به‌صورت عمده فروخته شده‌اند. این لباس‌ها معمولاً:
-
آکبند هستند یا فقط پرو شده‌اند،
-
ممکن است مربوط به چند سال قبل باشند،
-
از نظر کیفیت، نزدیک به لباس نو هستند.
بخشی از استوک‌ها، اگر مربوط به سالهای دورتر و با طراحی خاص باشند، می‌توانند هم‌زمان استوک و وینتیج محسوب شوند.
وینتیج؛ حلقه‌ی سوم
وینتیج روی «ارزش» تمرکز می‌کند؛ ارزش از نظر استایل، طراحی، برند و ارتباط با یک دوره‌ی زمانی. یک لباس می‌تواند تاناکورا باشد و وینتیج نباشد؛ می‌تواند استوک باشد و در عین حال، به‌خاطر قدیمی بودن و طراحی خاص، وینتیج هم محسوب شود.
اگر بخواهید تفاوت‌های تاناکورا و استوک را به‌صورت ریزتر و تخصصی‌تر ببینید، می‌توانید سراغ مقاله‌ای که درباره تفاوت تاناکورا و استوک نوشته‌اید بروید؛ آن مطلب زیرساخت ذهنی لازم را می‌دهد تا در این مقاله، راحت‌تر بفهمید وینتیج کجای این دو دنیا قرار می‌گیرد.
رترو؛ جدید با ظاهر قدیمی
یک مفهوم دیگر هم کنار این‌ها هست: رترو. لباس رترو جدید است، اما با طراحی الهام‌گرفته از دهه‌های قبل تولید می‌شود. یعنی:
-
وینتیج = خودِ لباسِ قدیمیِ دوره‌ی خودش
-
رترو = لباسِ جدیدی که شبیه کارهای قدیمی طراحی شده است
در فروشگاه‌های فست‌فشن زیاد پیش می‌آید لباس «سبک وینتیج» ببینید که در واقع رترو است، نه وینتیج واقعی.
چرا لباس وینتیج محبوب شده است؟
محبوبیت لباس وینتیج فقط به‌خاطر قیمت پایین یا دست‌دوم بودن نیست؛ اتفاقاً خیلی از تکه‌های وینتیج، از لباس‌های نو گران‌تر فروخته می‌شوند. چند دلیل مهم برای این محبوبیت وجود دارد.
1. حس نوستالژی و داستان‌دار بودن
لباس وینتیج فقط یک تکه پارچه نیست؛ نوعی «تاریخ پوشیدنی» است. لوگوی قدیمی یک برند، فونت نوشته‌ها، رنگ‌بندی، برش شانه‌ها، نوع زیپ و دکمه‌ها، همه یادآور دوره‌ای خاص هستند.
کسی که یک هودی وینتیج از یک گروه موسیقی یا تیم ورزشی می‌پوشد، انگار بخشی از آن دوران را دوباره زنده می‌کند. همین حس، لباس وینتیج را برای خیلی‌ها جذاب‌تر از لباس کاملاً جدید می‌کند.
2. کیفیت دوخت و پارچه در بسیاری از کارهای قدیمی
در خیلی از لباس‌های قدیمی، به‌خصوص کارهای اروپایی و آمریکایی، کیفیت دوخت و پارچه بالاتر از خیلی از تولیدات امروز در همان رده‌ی قیمتی بوده است. پارچه‌های ضخیم‌تر، دوخت‌های دقیق‌تر، زیپ‌های بهتر و جزئیات بیشتر باعث می‌شود این لباس‌ها بعد از سال‌ها هنوز قابل استفاده باشند.
این ویژگی را در خیلی از کاپشن‌های وینتیج، پیراهن‌های پشمی، شلوارهای کار و ژاکت‌های بافتنی قدیمی می‌توان دید.
3. خاص بودن و یونیک بودن استایل
در دنیایی که بسیاری از لباس‌ها تکراری و شبیه به‌هم هستند، داشتن یک لباس با طرح، لوگو یا برش قدیمی، استایل را متمایز می‌کند. وقتی یک کت جین وینتیج روی شانه می‌نشینید، می‌دانید که احتمالاً کمتر کسی در خیابان دقیقاً همان مدل را به تن دارد. این حس یونیک بودن، مخصوصاً برای کسانی که در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند، بسیار جذاب است.
4. انتخابی سازگارتر با محیط‌زیست
بخش دیگری از محبوبیت وینتیج، به موضوع پایداری محیط‌زیست برمی‌گردد. استفاده دوباره از لباس‌های باکیفیت قدیمی، یعنی کاهش تولید جدید، کاهش مصرف آب و انرژی و کاهش زباله‌ی نساجی. بسیاری از جوان‌ها امروز آگاهانه به سمت خرید وینتیج و استوک باکیفیت می‌روند، چون می‌خواهند استایل شخصی را با مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی ترکیب کنند.
انواع لباس وینتیج در بازار ایران
در بسته‌های تاناکورا و استوک، اگر با حوصله و نگاه دقیق جست‌وجو کنید، می‌توانید دسته‌های مختلفی از لباس وینتیج پیدا کنید. چند گروه مهم عبارت‌اند از:
وینتیج ورزشی
-
گرمکن‌های ورزشی تیم‌های قدیمی
-
کاپشن‌های تیمی، سویشرت‌ها و هودی‌های لوگودار
-
تی‌شرت‌هایی با لوگوهای قدیمی برندهای اسپرت
این دسته برای کسانی که استایل اسپرت و خیابانی دوست دارند، خیلی جذاب است. ترکیب یک هودی وینتیج با یک شلوار ساده و کتانی سفید، بدون زحمت زیاد، ظاهر خاص و متفاوتی می‌سازد.
وینتیج خیابانی (Streetwear Vintage)
-
هودی‌های چاپ‌دار قدیمی
-
کاپشن‌های پفی دهه‌های 80 و 90
-
پیراهن‌های فلنل چهارخانه
-
شلوارهای کارگو و شلوارهای گشاد قدیمی
استریت‌ویر مدرن تا حد زیادی از همین لباس‌های خیابانی وینتیج الهام گرفته است. داشتن چند تکه وینتیج در این دسته، می‌تواند پایه‌ی یک کمد لباس خیابانی کامل باشد.
وینتیج کلاسیک و نیمه‌رسمی
-
کت و پالتوهای قدیمی با برش‌های کلاسیک
-
پیراهن‌های مردانه‌ی یقه‌دار
-
کت‌های فاستونی و پالتوهای رسمی
این گروه مناسب کسانی است که می‌خواهند استایل شیک و بالغ داشته باشند، اما دوست ندارند شبیه کت‌وشلوارهای کاملاً رسمی امروز دیده شوند. ترکیب یک پیراهن وینتیج با شلوار و کفش امروزی، استایل متمایز و متعادل می‌سازد.
وینتیج کار، نظامی و کارگری
-
کاپشن‌های کار، اورکت‌های نظامی، شلوارهای کار ضخیم
-
لباس‌هایی با جیب‌های متعدد، پارچه‌های ضخیم و دوخت صنعتی
این لباس‌ها هم به‌خاطر کیفیت بالا محبوب‌اند، هم به‌خاطر استایل خشن و کاربردی‌شان. بسیاری از استایل‌های امروز «ورک‌ویر» ریشه در همین لباس‌های کار و نظامی وینتیج دارد.
نقش کاپشن، هودی و کت جین در دنیای وینتیج
سه آیتم در دنیای لباس وینتیج همیشه ستاره هستند: کاپشن، هودی و کت جین. این‌ها هم کاربردی‌اند، هم در استایل نقش اصلی دارند، هم در عکس‌ها به‌راحتی دیده می‌شوند.
کاپشن‌های وینتیج
کاپشن‌های پفی قدیمی، پارکاهای نظامی، کاپشن‌های کوهنوردی و اسکی دهه‌های قبل، هم از نظر عملکردی قوی‌اند، هم از نظر ظاهری خاص. بسیاری از این کاپشن‌ها اگر درست نگهداری شده باشند، هنوز هم می‌توانند در دسته‌ی کاپشن اورجینال قرار بگیرند؛ یعنی کاپشن‌هایی که هم اصالت دارند، هم قابلیت استفاده‌ی واقعی در سرما.
هودی‌های وینتیج
هودی به‌خودی‌خود لباس محبوبی است؛ وقتی این هودی مربوط به یک دوره‌ی قدیمی، با چاپ‌های خاص و لوگوهای نوستالژیک باشد، تبدیل می‌شود به یک تکه‌ی وینتیج جذاب. ترکیب یک هودی اورجینال وینتیج با شلوار جین ساده و کتانی، استایلی می‌سازد که هم راحت است، هم هویت دارد. اگر کسی بخواهد استایل خیابانی‌اش شخصیت بیشتری داشته باشد، یک هودی وینتیج انتخاب هوشمندانه‌ای است.
کت جین وینتیج
کت جین یکی از نمادهای اصلی وینتیج است. کت‌های جین قدیمی با شست‌های خاص، جیب‌های متفاوت و برش‌های کوتاه‌تر یا جعبه‌ای‌تر، هنوز هم در استایل امروز عالی جواب می‌دهند. این کت‌ها هم در استایل خیابانی، هم روی تیپ‌های نیمه‌رسمی، کاربرد دارند و اگر جنس‌شان خوب باشد، سال‌ها دیگر هم همراه صاحب‌شان می‌مانند.
چطور لباس وینتیج واقعی را از لباس قدیمی بی‌ارزش تشخیص بدهیم؟
برای تشخیص لباس وینتیج باارزش باید هم به کیفیت فنی نگاه کرد، هم به استایل و هویت لباس.
کیفیت پارچه
پارچه‌ی لباس وینتیج باید هنوز محکم باشد. اگر با لمس کردن حس می‌کنید الیاف بیش از حد خشک، نازک یا شکننده شده‌اند، احتمالاً لباس عمر استفاده‌ی زیادی ندارد. کمی محو شدن رنگ و نرم شدن پارچه طبیعی است، اما پوسیدگی و نازک شدن شدید در نواحی حساس (زیر بغل، یقه، آرنج، ران) زنگ خطر است.
کیفیت دوخت
دوخت درزهای اصلی را بررسی کنید:
-
شانه‌ها، زیر بغل، دور آستین، فاق و ران شلوار
-
دوخت‌های روی جیب‌ها و لبه‌ی پایین لباس
دوخت‌های بازشده، نخ‌کش‌های متعدد یا ترمیم‌های بسیار ناشیانه نشانه‌ی خوبی نیستند. ترمیم تمیز و حرفه‌ای قابل قبول است، اما اگر حس می‌کنید لباس «به زور سرپا نگه داشته شده»، برای استفاده‌ی روزمره انتخاب مناسبی نخواهد بود.
لیبل، برند و جزئیات
لیبل‌های قدیمی برندها، سرنخ‌های خوبی می‌دهند. لوگو، فونت، کشور تولید و نوع دوخت لیبل، کمک می‌کند تشخیص دهید لباس مربوط به چه دوره‌ای است و سطح کیفی آن در چه حدی بوده است.
جزئیات کوچک مثل دکمه‌های حک‌شده، زیپ‌های باکیفیت، سگک‌ها و قزن‌ها هم نشانه‌ی اهمیت سازنده به کیفیت هستند؛ این جزئیات در بسیاری از لباس‌های وینتیج ارزشمند دیده می‌شود.
وضعیت کلی ظاهر
لباس وینتیج می‌تواند خط و خش و نشانه‌های استفاده داشته باشد؛ این‌ها بخشی از شخصیت لباس است. اما بین «پتینه‌ی زیبا» و «خرابی واقعی» باید تفاوت قائل شد. لک‌های عمیق، سوراخ‌های متعدد، بخش‌های سوخته یا پوسیده، لباس را از حالت وینتیج قابل استفاده، به سمت تکه‌ای آرشیوی یا غیرقابل پوشیدن می‌برد.
خرید وینتیج از استوک مارک باز؛ مزیت یک فیلتر حرفه‌ای
خرید وینتیج از هر جای بازار ممکن است، اما تجربه نشان داده است که داشتن یک فیلتر حرفه‌ای بین شما و کوهِ لباس‌های تاناکورا و استوک، همه چیز را تغییر می‌دهد.
در مجموعه‌ای مثل استوک مارک باز، قبل از اینکه یک لباس به‌عنوان وینتیج روی سایت قرار بگیرد، چند مرحله‌ی بررسی انجام می‌شود:
-
بررسی وضعیت پارچه و دوخت؛ لباس‌های بیش‌ازحد آسیب‌دیده یا غیرقابل اعتماد کنار گذاشته می‌شوند.
-
بررسی لیبل، برند و جزئیات؛ آیتم‌هایی که واقعاً ارزش وینتیج دارند، از کارهای کاملاً معمولی جدا می‌شوند.
-
توجه به استایل و قابلیت استفاده‌ی امروز؛ لباسی انتخاب می‌شود که هم حال‌وهوای گذشته را داشته باشد، هم در استایل روزمره‌ی امروز قابل پوشیدن باشد.
-
عکاسی و توضیحات واقعی؛ هدف این است که کاربر همان چیزی را که در عکس می‌بیند، در بسته تحویل بگیرد.
نتیجه‌ی این وسواس این است که وقتی کاربر در سایت دنبال کاپشن، هودی یا کت جین وینتیج می‌گردد، به‌جای اینکه وسط چند ده تکه‌ی خراب و بی‌ارزش سردرگم شود، مستقیم با چند انتخاب فیلتر‌شده و سالم روبه‌رو می‌شود و می‌تواند روی انتخاب استایل و سایز تمرکز کند، نه روی این که «آیا این لباس اصلاً قابل پوشیدن هست یا نه».
ست کردن لباس وینتیج در استایل روزمره
یکی از جذابیت‌های وینتیج این است که لازم نیست از سر تا پا وینتیج بپوشید. کافی است یک یا دو آیتم درست را انتخاب کنید تا استایل‌تان شکل بگیرد. چند ایده‌ی ساده:
-
هودی وینتیج + شلوار جین ساده + کتانی سفید
استایل خیابانی راحت و جوانانه، مناسب دانشگاه، کافه و دورهمی‌ها. -
کت جین وینتیج + تیشرت ساده + شلوار مشکی یا طوسی
ترکیبی که هم مینیمال است، هم هویت دارد و برای خیلی از موقعیت‌های روزمره مناسب است. -
کاپشن پفی وینتیج + هودی ساده + شلوار اسلش
برای روزهای سرد و استایل خیابانی پررنگ‌تر؛ مخصوصاً اگر کاپشن رنگ خاص یا لوگوی کلاسیک داشته باشد. -
پیراهن چهارخانه وینتیج + تیشرت زیر + شلوار کارگو
استایلی که هم برای پاییز عالی است، هم با یک جفت بوت یا کتانی مناسب، کامل‌تر می‌شود.
با همین چند ترکیب می‌شود فهمید که وینتیج فقط برای عکس و فشن‌شو نیست؛ اگر درست انتخاب شود، در زندگی روزمره هم کاملاً کاربردی است.
نگهداری و شست‌وشوی لباس وینتیج
برای اینکه لباس وینتیج سالهای بیشتری همراه شما بماند، لازم است کمی مهربان‌تر با آن رفتار کنید. چند نکته‌ی ساده ولی مهم:
-
دستور شست‌وشوی روی لیبل را جدی بگیرید؛ بسیاری از لباس‌های قدیمی، تحمل دمای بالای آب یا چرخش شدید ماشین را ندارند.
-
بهتر است لباس‌های خیلی خاص یا حساس را با دست یا در برنامه‌ی ملایم ماشین بشویید.
-
از سفیدکننده‌ها و مواد شیمیایی خشن استفاده نکنید؛ به‌جای آن شوینده‌های ملایم‌تر انتخاب کنید.
-
لباس‌های سنگین مثل کاپشن‌های پفی را بعد از شست‌وشو کاملاً خشک کنید، اما از حرارت مستقیم زیاد هم دور نگه دارید.
-
لباس وینتیج را در جایی خنک، خشک و به‌دور از نور مستقیم شدید آفتاب نگهداری کنید تا پارچه و رنگ کمتر آسیب ببیند.
با رعایت همین چند نکته، تکه‌های وینتیج کمد شما می‌توانند سالهای بیشتری باکیفیت و قابل استفاده باقی بمانند.
سؤالات متداول درباره لباس وینتیج
آیا هر لباس قدیمی وینتیج است؟
خیر. لباس وینتیج علاوه بر قدیمی بودن، باید کیفیت و طراحی خاصی داشته باشد و امروز هم قابل استفاده باشد. هر لباس دست‌دوم یا قدیمی به‌تنهایی وینتیج محسوب نمی‌شود.
لباس وینتیج حتماً باید گران باشد؟
نه لزوماً. بعضی تکه‌های وینتیج به‌خاطر برند و کمیاب بودن، قیمت بالاتری دارند، اما می‌توان لباس‌های وینتیج باکیفیتی هم پیدا کرد که قیمت منطقی و قابل‌دسترس داشته باشند؛ مخصوصاً در میان کارهای دست‌چین‌شده‌ی تاناکورا و استوک.
فرق وینتیج با رترو چیست؟
وینتیج یعنی خودِ لباس قدیمیِ دوره‌ی خودش. رترو یعنی لباس جدیدی که با الهام از طراحی‌های قدیمی ساخته شده است. هر دو می‌توانند استایل جذابی بسازند، اما فقط اولی واقعاً وینتیج است.
آیا لباس وینتیج همیشه دست‌دوم است؟
تقریباً بله؛ بیشتر لباس‌های وینتیج در جایی و زمانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اما گاهی ممکن است لباس‌های آکبند قدیمی که سال‌ها در انبار مانده‌اند هم به‌عنوان وینتیج فروخته شوند؛ در این حالت، وضعیت ظاهری بیشتر شبیه استوک قدیمی است تا تاناکورا.
برای شروع، کدام آیتم وینتیج را بخریم؟
برای شروع، معمولاً پیشنهاد می‌شود سراغ آیتم‌هایی بروید که راحت ست می‌شوند و بخش بزرگی از استایل را تشکیل می‌دهند؛ مثل کاپشن، هودی یا کت جین وینتیج. این تکه‌ها هم کاربردی‌اند، هم به‌سرعت استایل‌تان را متفاوت می‌کنند.
جمع‌بندی؛ هر دست‌دومی وینتیج نیست
در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که بدانیم هر لباس دست‌دوم یا هر کار تاناکورا و استوک، وینتیج نیست. وینتیج یعنی ترکیبی از قدمت، کیفیت، طراحی خاص و قابلیت استفاده‌ی دوباره. لباسی که فقط کهنه شده، بدون این ویژگی‌ها، ارزش وینتیج بودن ندارد؛ اما تکه‌ای که سال‌ها قبل با کیفیت بالا دوخته شده، طراحی متمایز دارد و هنوز هم روی تن خوب می‌نشیند، می‌تواند هم استایل امروز شما را خاص کند، هم حس ارتباط با گذشته را زنده نگه دارد.
اگر بخواهید هوشمندانه خرید کنید، باید به جزئیاتی مثل پارچه، دوخت، لیبل، زیپ و دکمه، وضعیت کلی لباس و قابلیت استفاده‌ی واقعی آن توجه کنید. این‌جا است که داشتن یک همراه حرفه‌ای مثل استوک مارک باز مهم می‌شود؛ جایی که لباس‌ها قبل از رسیدن به دست شما، از فیلتر کیفیت و استایل عبور می‌کنند و شما در میان انبوه لباس‌های بی‌ارزش، فقط با تکه‌هایی روبه‌رو می‌شوید که ارزش وینتیج بودن را واقعاً دارند.
